เปิดหูเปิดตากับประเทศเพื่อนบ้าน ประเทศอะไรบ้านที่บ้านทรงคล้ายบ้านไทย

เปิดหูเปิดตากับประเทศเพื่อนบ้าน ประเทศอะไรบ้านที่บ้านทรงคล้ายบ้านไทย

ประเทศไทยมีเอกลักษณ์ทางสถาปัตยกรรมที่โดดเด่น มีเสน่ห์เฉพาะตัว แต่รู้หรือไม่ว่าในกลุ่มประเทศเพื่อนบ้านของเรา ก็มีบางประเทศที่มีรูปแบบบ้านเรือนคล้ายคลึงกับบ้านไทยอย่างน่าสนใจ การได้เปิดหูเปิดตาทำความรู้จักกับสถาปัตยกรรมของเพื่อนบ้าน จะช่วยให้เราเห็นความเชื่อมโยงทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญาที่ถ่ายทอดกันมาอย่างน่าทึ่ง ลองมาดูกันว่ามีประเทศไหนบ้างที่มีบ้านทรงคล้ายบ้านไทย และมีลักษณะเด่นอะไรบ้าง

1. ส่องบ้านเพื่อนอาเซียน ที่มีกลิ่นอายสถาปัตยกรรมไทย

ในกลุ่มประเทศอาเซียนของเรานี่เอง มีหลายประเทศที่รูปแบบบ้านเรือนมีความคล้ายคลึงกับบ้านไทยในอดีต หรือแม้กระทั่งบ้านไทยร่วมสมัยบางสไตล์

• ลาว: บ้านเรือนในชนบทของลาว โดยเฉพาะบ้านไม้เก่าแก่ มีลักษณะยกพื้นสูง หลังคาทรงจั่วลาดชันคล้ายบ้านไทยภาคเหนือและภาคอีสาน การใช้วัสดุจากธรรมชาติ เช่น ไม้ไผ่ และการตกแต่งที่เรียบง่าย ก็เป็นสิ่งที่พบเห็นได้คล้ายคลึงกัน บางครั้ง หลังคาเมทัลชีท ที่ได้รับความนิยมในไทย ก็เริ่มเห็นได้บ้างในลาวเช่นกัน
• กัมพูชา: บ้านเรือนดั้งเดิมของกัมพูชามักสร้างด้วยไม้ ยกใต้ถุนสูง เพื่อป้องกันน้ำท่วมและสัตว์ร้าย ใต้ถุนบ้านใช้เป็นที่เก็บของหรือเลี้ยงสัตว์ มีบันไดยาวขึ้นสู่ตัวบ้าน ซึ่งคล้ายคลึงกับบ้านไทยสมัยโบราณในหลายภูมิภาค
• เมียนมา: รูปแบบบ้านเรือนในเมียนมามีความหลากหลาย แต่บางพื้นที่ก็มีบ้านไม้ที่ยกพื้นสูง หลังคาทรงจั่ว และมีการตกแต่งด้วยไม้แกะสลักที่สวยงาม ซึ่งมีลักษณะบางอย่างที่คล้ายคลึงกับบ้านไทย
• มาเลเซีย: บ้านเรือนแบบดั้งเดิมของมาเลเซีย หรือ "Rumah Melayu" มีลักษณะยกพื้นสูง หลังคาทรงจั่วที่โค้งงอน และมีการตกแต่งด้วยลวดลายไม้ที่ละเอียดอ่อน แม้จะมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว แต่ก็มีบางองค์ประกอบที่ชวนให้นึกถึงบ้านไทยบางประเภท

2. หลังคา ทรง และวัสดุ ที่สื่อถึงความคล้ายคลึง

สิ่งที่สังเกตได้ชัดเจนถึงความคล้ายคลึงของบ้านเรือนในประเทศไทยและประเทศเพื่อนบ้านคือ รูปแบบของหลังคา ทรงของบ้าน และวัสดุที่ใช้ในการก่อสร้าง

• หลังคาทรงจั่ว: เป็นรูปแบบหลังคาที่พบได้ทั่วไปทั้งในประเทศไทยและประเทศเพื่อนบ้าน เนื่องจากเป็นทรงที่ระบายน้ำฝนได้ดี เหมาะกับสภาพอากาศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
• บ้านยกพื้นสูง: การสร้างบ้านยกพื้นสูงเป็นภูมิปัญญาดั้งเดิมที่ช่วยป้องกันน้ำท่วม ระบายอากาศ และป้องกันสัตว์ร้าย ซึ่งพบได้ในหลายประเทศเพื่อนบ้านเช่นเดียวกับประเทศไทย
• วัสดุจากธรรมชาติ: การใช้วัสดุที่หาได้ง่ายในท้องถิ่น เช่น ไม้ไผ่ ไม้เนื้อแข็ง และใบจาก เป็นสิ่งที่สะท้อนถึงความคล้ายคลึงในการก่อสร้างบ้านเรือนของภูมิภาค
• การปรับตัวสู่ยุคสมัยใหม่: แม้ว่าบ้านทรงดั้งเดิมจะยังคงมีให้เห็น แต่ในปัจจุบัน การใช้วัสดุก่อสร้างสมัยใหม่ เช่น หลังคาเมทัลชีท ก็เริ่มแพร่หลายในหลายประเทศเพื่อนบ้าน เช่นเดียวกับในประเทศไทย ที่ผู้คนเริ่มนิยมวัสดุที่ติดตั้งง่าย น้ำหนักเบา และทนทาน

3. เหตุผลเบื้องหลังความคล้ายคลึงทางสถาปัตยกรรม

ความคล้ายคลึงทางสถาปัตยกรรมระหว่างประเทศไทยและประเทศเพื่อนบ้านไม่ได้เกิดขึ้นโดยบังเอิญ แต่มีรากฐานมาจากหลายปัจจัย

• สภาพภูมิอากาศที่คล้ายคลึงกัน: ประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีสภาพอากาศร้อนชื้น มีฝนตกชุก ทำให้รูปแบบบ้านเรือนต้องเอื้อต่อการระบายอากาศที่ดี ป้องกันความชื้น และระบายน้ำฝนได้อย่างมีประสิทธิภาพ
• อิทธิพลทางวัฒนธรรมและการค้า: การติดต่อค้าขายและการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมในอดีต ทำให้เกิดการถ่ายทอดรูปแบบศิลปะและสถาปัตยกรรมระหว่างกัน
• ภูมิปัญญาท้องถิ่น: การใช้วัสดุที่หาได้ง่ายในท้องถิ่น และการปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อม ทำให้เกิดรูปแบบบ้านเรือนที่คล้ายคลึงกันในหลายพื้นที่
• ความเชื่อและประเพณี: ความเชื่อและประเพณีท้องถิ่นก็มีส่วนในการกำหนดรูปแบบและองค์ประกอบของบ้านเรือน เช่น การหันหน้าบ้าน ทิศทางของบันได หรือการตกแต่งบางอย่าง

สรุป

การได้ทำความรู้จักกับบ้านเรือนของประเทศเพื่อนบ้าน ทำให้เราเห็นถึงความหลากหลายและความคล้ายคลึงทางสถาปัตยกรรม ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความเชื่อมโยงทางวัฒนธรรม ภูมิปัญญา และสภาพแวดล้อมที่หล่อหลอมให้เกิดรูปแบบบ้านเรือนที่คล้ายคลึงกัน แม้ว่าในปัจจุบัน หลังคาเมทัลชีท และวัสดุสมัยใหม่จะเข้ามามีบทบาทมากขึ้น แต่เสน่ห์ของบ้านทรงดั้งเดิมก็ยังคงเป็นสิ่งที่น่าศึกษาและอนุรักษ์ไว้