ยาคุมฮอร์โมนต่ำ คืออะไร ต่างกับยาคุมปกติอย่างไร อยากรู้ต้องอ่าน
การคุมกำเนิดมีหลากหลายวิธี หนึ่งในวิธีที่ได้รับความนิยมคือการทานยาคุมซึ่งมีประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดสูง แต่ฮอร์โมนในยาคุมกำเนิดอาจมีผลกระทบตามมา เช่น ประจำเดือนมาไม่ปกติ น้ำหนักขึ้น อารมณ์แปรปรวน สาวๆหลายคนจึงเลี่ยงที่จะใช้ยาคุม แต่ในปัจจุบันมียาคุมฮอร์โมนต่ำ ผลข้างเคียงน้อยลง สามารถแก้ปัญหาเหล่านี้ได้
ในบทความนี้รวมทุกเรื่องเกี่ยวกับยาคุมฮอร์โมนต่ำ ทั้งสรรพคุณ วิธีรับประทาน ข้อระวังและอีกมากมาย หากมีคำถามเรื่องยาคุมฮอร์โมนต่ำ บทความนี้มีคำตอบแน่นอน
‘ยาคุมฮอร์โมนต่ำ’ คืออะไร
โดยทั่วไปแล้วยาคุมจะมีสองรูปแบบคือ ยาคุมฮอร์โมนรวมที่ผสมฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสติน กับยาคุมฮอร์โมนเดี่ยวที่มีเพียงฮอร์โมนโปรเจสติน ซึ่งจะมีปริมาณฮอร์โมนประมาณ 30-50 ไมโครกรัม แต่ยาคุมฮอร์โมนต่ำ เรียกอีกอย่างว่ายาคุมสูตร ee20d จะมีปริมาณเอสโตรเจนเพียง 20 ไมโครกรัมหรือน้อยกว่านั้น มีประสิทธิภาพคุมกำเนิดดีเหมือนยาคุมประเภทอื่นแต่ผลข้างเคียงจากฮอร์โมนจะน้อยลง หากมีอาการแพ้ยาคุม ยาคุมฮอร์โมนต่ำสามารถช่วยลดอาการแพ้ลงอีกด้วย
ยาคุมฮอร์โมนต่ำ ee20d ประกอบด้วยอะไรบ้าง
สาวๆบางคนอาจจะสงสัยว่า ยาคุมฮอร์โมนต่ำ ทำไมบางครั้งถึงถูกเรียกว่ายาปรับฮอร์โมน ee20d ชื่อนี้เข้าใจไม่ยาก
1. EE: Ethinyl Estradiol
Ethinyl Estradiol คือฮอร์โมนเอสโตรเจนสังเคราะห์ ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ควบคุมเรื่องประจำเดือนและเป็นฮอร์โมนที่มีความสำคัญเรื่องการเจริญของเยื่อบุโพรงมดลูก เมื่อร่างกายผู้หญิงมีเอสโตรเจนปริมาณมากจะทำให้การตกไข่ถูกยับยั้ง การที่มี ee ในชื่อยาแสดงว่ายาชนิดนี้มี ฮอร์โมนเอสโตรเจนนั่นเอง
2. ตัวเลขปริมาณฮอร์โมน
ตัวเลขที่อยู่หน้า ee เป็นเลขปริมาณฮอร์โมนเอสโตรเจนที่มีอยู่ในยาชนิดนั้นๆ เช่น 30ee คือมีฮอร์โมนเอสโตรเจน 30 ไมโครกรัม ยาคุมฮอร์โมนต่ำจะมีปริมาณเอสโตรเจนประมาณ 20 ไมโครกรัมหรือ 20ee
3. C: Cyproterone Acetate
ไซโปรเตอโรน อะซิเตท เป็นตัวยาชนิดหนึ่ง มีคุณสมบัติต้านฮอร์โมนเพศชายซึ่งทำให้สาวๆมีอาการสิวเห่อ มีขนดก ถ้ามีตัวยาไซโปรเตอโรน อะซิเตทก็จะช่วยให้ผิวพรรณดูดีมากขึ้นเพราะช่วยลดฮอร์โมนเพศชาย เช่น ยาปรับฮอร์โมน ee35c
4. D: Drospirenone
ดรอสไพรีโนน เป็นฮอร์โมนที่ทำหน้าที่คล้ายฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน ช่วยลดอาการบวมน้ำซึ่งทำให้น้ำหนักตัวเพิ่ม มีฤิทธิ์ต้านฮอร์โมนเพศชายจึงช่วยลดความมันของใบหน้าและเส้นผม
โดยสรุปแล้ว ยาคุมฮอร์โมนต่ำ ee20d หมายถึง มีฮอร์โมนเอสโดรเจน 20 ไมโครกรัมและมีฮอร์โมนดรอสไพรีโนน
กลไกการออกฤทธิ์ของยาคุมฮอร์โมนต่ำ
ในส่วนของการคุมกำเนิด ยาคุมฮอร์โมนต่ำจะออกฤทธิ์คล้ายยาคุมกำเนิดทั่วไปคือ ฮอร์โมนเอสโตรเจนจาก Ethinyl Estradiol จะมีปริมาณเพียงพอช่วยยับยั้งการตกไข่ ป้องกันการตกไข่ก่อนกำหนด แต่ปริมาณที่น้อยลงนี้จะทำให้ผลข้างเคียงแบบยาคุมทั่วไป เช่น อารมณ์แปรปรวน ลดน้อยลง
ส่วนตัวยาและฮอร์โมนอื่นๆ เช่น cyproterone acetate และ drospirenone จะออกฤทธิ์ยับยั้งฮอร์โมนเพศชาย ช่วยให้ผิวดูมีน้ำมีนวล หน้าและผมไม่มัน ลดอาการบวมน้ำจนน้ำหนักขึ้น
ยาคุมฮอร์โมนต่ำต่างจากยาคุมทั่วไปอย่างไร
ยาคุมทั่วไป - มีปริมาณ ee 30-50 ไมโครกรัม มีทั้งแบบฮอร์โมนรวมคือมีฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสติน แบบฮอร์โมนเดี่ยวที่มีเพียงเอสโตรเจน
ยาคุมฉุกเฉิน - ปริมาณฮอร์โมนจะสูงมากเพื่อให้สามารถคุมกำเนิดได้อย่างทันท่วงที แต่ผลข้างเคียงจากยาคุมชนิดนี้ก็จะมากกว่ายาคุมประเภทอื่นๆ
ยาคุมฮอร์โมนต่ำ - มีฮอร์โมนเอสโตรเจนเป็นหลัก มีปริมาณน้อยไม่เกิน 20 ไมโครกรัม สามารถคุมกำเนิดได้อย่างมีประสิทธิภาพและมีผลข้างเคียงน้อยกว่ายาคุมประเภทอื่นๆ ราคาไม่แพง
สรรพคุณของยาคุมฮอร์โมนต่ำ
ยาคุมฮอร์โมนต่ำมีสรรพคุณหลายอย่าง ได้แก่
- ช่วยคุมกำเนิดโดยยับยั้งการตกไข่
- ยับยั้งการกระตุ้นรังไข่
- อสุจิเข้าไปปฏิสนธิได้ยาก
สรรพคุณข้างเคียงนอกจากการคุมกำเนิด
นอกจากสรรพคุณด้านการคุมกำเนิดแล้ว ยาคุมฮอร์โมนต่ำยังมีสรรพคุณอื่นอีก คือ
- ลดผมมัน หน้ามัน
- ทำให้ประจำเดือนมาสม่ำเสมอมากขึ้น
- ลดการเกิดสิว
- ลดอาการปวดท้องเมนส์
- โอกาสเกิดมะเร็งรังไข่ มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกน้อยลง
- โอกาสเกิดซีสต์รังไข่น้อยลง
- ระดับฮอร์โมนคงที่มากขึ้น
วิธีกินยาคุมฮอร์โมนต่ำ
ยาคุมฮอร์โมนต่ำแบบ 21 วัน - เริ่มรับประทานวันแรกที่มีประจำเดือน หรือภายใน 5 วันที่ประจำเดือนมา จากนั้นรับประทานยาทุกวัน วันละเม็ด เมื่อครบ 21 วันแล้วให้เว้น 7 วันก่อนจะทานยาแผงถัดไป
ยาคุมฮอร์โมนต่ำแบบ 28 วัน - สำหรับยาคุมแบบ 28 วัน เริ่มทานวันแรกที่มีประจำเดือนหรือไม่เกินวันที่ 5 แบบเดียวกับยาคุม 21 วัน จากนั้นทานวันละเม็ดตามลูกศร ยาคุมแบบ 28 วันจะมีประเภทย่อยคือ มีตัวยา 24 เม็ด ซึ่งจะมีเม็ดแป้งในแผงอีก 4 เม็ด อีกแบบคือมีตัวยา 21 เม็ด มีเม็ดแป้งในแผง 7 เม็ด รวมเป็น 28 เมื่อทานหมดแผงสามารถทานแผงใหม่ได้ทันที
ประสิทธิภาพของยาคุมฮอร์โมนต่ำ
ประสิทธิภาพเรื่องการคุมกำเนิดของยาคุมฮอร์โมนต่ำแทบไม่ต่างจากยาคุมปกติ หากรับประทานเป็นประจำอย่างถูกต้องตามวิธีทาน สามารถลดอัตราการตั้งครรภ์ได้จนเหลือเพียงน้อยกว่า 1% เพราะถึงแม้ว่าปริมาณฮอร์โมนในยาคุมฮอร์โมนต่ำจะน้อยแต่ก็เพียงพอที่จะยับยั้งการตกไข่
ใครบ้างที่เหมาะกับยาคุมฮอร์โมนต่ำ
คนที่เหมาะกับการทานยาคุมฮอร์โมนต่ำ มีดังนี้
- ผู้ที่กลัวกินยาคุมแล้วบวมน้ำจนน้ำหนักขึ้น
- ผู้ที่เพิ่งเริ่มทานยาคุม เพราะผลข้างเคียงต่ำ
- ผู้ที่กังวลเรื่องสิวเห่อ หน้ามัน ขนดก เพราะมีตัวยาช่วยยับยั้งฮอร์โมนเพศชาย
- ผู้ที่ได้รับผลข้างเคียงจากยาคุมปกติมาก
ข้อควรระวังในการใช้ยาคุมฮอร์โมนต่ำ
แม้ยาคุมฮอร์โมนต่ำจะมีผลข้างเคียงน้อยกว่ายาคุมประเภทอื่น แต่ก็ยังมีข้อควรระวัง และต้องใช้อย่างถูกต้องจึงจะคุมกำเนิดได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- ปรึกษาแพทย์ก่อนเริ่มทาน
- ทานยาคุมฮอร์โมนต่ำให้ครบจำนวนวัน ระวังเรื่องวิธีกิน เช่น วันที่เริ่มทาน หากเป็นแผง 21 เม็ดก็ต้องเว้น 7 วันก่อจะเริ่มทานแผงถัดไป
- คอยสังเกตอาการแพ้ยาคุม เช่น ลมพิษ มีไข้
- ถ้ามีอาการแพ้รุนแรง เช่น อาเจียนรุนแรง หายใจไม่ออก หัวใจเต้นเร็ว ควรรีบพบแพทย์ทันที
ผลข้างเคียงที่อาจเกิดจากยาคุมฮอร์โมนต่ำ
แม้ผลข้างเคียงจะน้อย แต่ก็ยังมีโอกาสเกิดผลข้างเคียงจากการใช้ยาคุมฮอร์โมนต่ำได้อยู่ เช่น
- เจ็บบริเวณเชิงกรานเรื้อรัง
- ช่องคลอดแห้ง
- เลือดออกจากช่องคลอด
ทั้งนี้ อาการเหล่านี้มีอัตราการเกิดไม่สูงมาก แต่ก็ควรระมัดระวัง
ใครบ้างที่ไม่ควรใช้ยาคุมฮอร์โมนต่ำ
ขึ้นชื่อว่ายา ยาคุมฮอร์โมนต่ำไม่ใช่สิ่งที่เหมาะกับทุกคน หากคุณอยู่ในกลุ่มเสี่ยงเหล่านี้ควรหลีกเลี่ยงการทานยาคุมฮอร์โมนต่ำหรือปรึกษาแพทย์
- ผู้ที่ตับทำงานผิดปกติ
- ผู้ที่เป็นเบาหวาน
- ผู้ที่เป็นโรคลิ่มเลือดอุดตัน
- สตรีมีครรภ์
- ผู้ที่มีน้ำหนักตัวมาก
- ผู้ที่เป็นโรคความดันโลหิต
- ผู้ที่เป็นมะเร็งเต้านมหรือมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก
ยาคุมฮอร์โมนต่ำยี่ห้อไหนดี
1. ยาคุมกำเนิดฮอร์โมนต่ำ Minny
ยาคุมฮอร์โมนต่ำ Minny มีปริมาณเอสโตรเจน 20 ไมโครกรัม มีฮอร์โมน Desogestrel ที่ทำหน้าที่คล้ายฮอร์โมนโปรเจสติน มีส่วนช่วยต้านฮอร์โมนเพศชาย ผลข้างเคียงน้อย มีทั้งแบบ 21 เม็ด และ 28 เม็ด สามารถเลือกซื้อได้ตามความเหมาะสม
ราคาประมาณ 110 - 130 บาท สามารถหาซื้อได้ในร้านขายยาทั่วไป
2. ยาคุมกำเนิดฮอร์โมนต่ำ Yaz
ยาคุมฮอร์โมนต่ำ Yaz มีเอสโตรเจน 20 ไมโครกรัม มีฮอร์โมน Desogestrel มีแบบ 28 เม็ดเท่านั้น ผลข้างเคียงต่ำ
ราคาประมาณ 420 - 460 บาท หาซื้อได้ที่ร้านขายยาทั่วไป
3. ยาคุมกำเนิดฮอร์โมนต่ำ Herz
ยาคุมฮอร์โมนต่ำ Herz มีปริมาณเอสโตรเจน 20 ไมโครกรัม มีฮอร์โมน Desogestrel ช่วยเรื่องสิว อาการบวมน้ำ ผลข้างเคียงน้อย มีแบบ 28 เม็ดเท่านั้น
ราคาประมาณ 290 - 330 บาท หาซื้อได้ที่ร้านขายยาทั่วไป
ข้อสรุป
ยาคุมฮอร์โมนต่ำ เป็นยาคุมที่มีประมาณเอสโตรเจน หรือ Ethinyl Estradiol ต่ำ มีไม่เกิน 20 ไมโครกรัม ทำให้ผลข้างเคียงน้อยเมื่อเทียบกับยาคุมปกติ นอกจากนี้ยังมีฮอร์โมนอื่นที่ช่วยยับยั้งฮอร์โมนเพศชาย ลดอาการบวมน้ำ สิว ยาคุมฮอร์โมนต่ำเหมาะกับผู้ที่เพิ่งฝึกทานยาคุม วิธีใช้ไม่ต่างจากยาคุมทั่วไปคือมีแบบ 21 เม็ดและ 28 เม็ด
นอกจากนี้ ราคาของยาคุมฮอร์โมนต่ำไม่ต่างจากยาคุมทั่วไปมากนัก หาซื้อได้ตามร้านขายยาทั่วไป ประสิทธิภาพก็เท่าๆ กับยาคุมปกติ จึงเป็นตัวเลือกที่น่าสนสำหรับสาวๆ
โพสตอบ
* ต้องล็อกอินก่อนครับ ถึงสามารถเโพสตอบได้