คอลลาเจนคืออะไร มีความจำเป็นต่อผิวมากแค่ไหน ช่วยเรื่องอะไรบ้าง
คอลลาเจน (Collagen) โปรตีนชนิดหนึ่งที่มีคุณประโยชน์สูงต่อร่างกายเป็นอย่างมาก และเป็นโปรตีนอีกที่ร่างกายต้องการ แต่สำหรับบทความในวันนี้เราจะมาพูดถึงคุณประโยชน์ของคอลลาเจนที่มีต่อผิวของเรา ว่าคอลลาเจนจำเป็นอย่างไรต่อผิวอย่างไรและมีส่วนช่วยผิวในเรื่องใดบ้าง
คอลลาเจน คืออะไร?
คอลลาเจน (Collagen) คือโปรตีนชนิดหนึ่งที่ร่างกายของเราสามารถสร้างขึ้นเองได้ พบในเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน (Connective tissue) ในร่างกาย ทำหน้าที่ยึดเหนี่ยวหรือพยุงอวัยวะให้คงรูปอยู่ได้ โปรตีนชนิดนี้เป็นโปรตีนที่พบมากที่สุดในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม โดยเฉพาะในร่างกายของเราพบคอลลาเจนมากที่สุด คิดเป็น 25-35 เปอร์เซ็นต์ ของปริมาณโปรตีนในร่างกาย คอลลาเจนประกอบด้วยกรดอะมิโน 3 ชนิด คือ ไกลซีน (Glycine) โพรลีน (Proline) และไฮดรอกซีโพรลีน (Hydroxyproline) จับกันเป็นเกลียวยาว ที่เรียกว่า คอลลาเจนเฮลิกส์ (Collagen helix) ส่วนใหญ่เราจะพบคอลลาเจนใน กระดูกอ่อน กระดูก เส้นเอ็น และ ผิวหนัง
คอลลาเจนมีกี่ประเภท?
ในร่างกายมนุษย์จะพบคอลลาเจน 6 เปอร์เซ็นต์ของน้ำหนักตัว หรือ 1 ใน 3 ของโปรตีนทั้งหมดในร่างกาย จึงถือว่าเป็นโปรตีนที่สำคัญมากชนิดหนึ่งของร่างกาย ในร่างกายคนเราจะพบคอลลาเจนมากถึง 28 ประเภท แต่ที่พบมากที่สุดมี 5 ประเภท และปรากฏตามอวัยวะและเนื้อบริเวณต่างดังต่อไปนี้
คอลลาเจนประเภทที่ 1 (Collagen Type I)
เป็นคอลลาเจนที่พบมากที่สุดถึง 90 เปอร์เซ็นต์ ของคอลลาเจนทั้งหมดในร่างกาย ก่อตัวเป็นเส้นใยอีโอซิโนฟิลิก (Eosinophilic fibers) ขนาดใหญ่ที่เรียกว่า เส้นใยคอลลาเจน พบใน ผิวหนัง เส้นเอ็น หลอดเลือด กระดูก (ส่วนประกอบหลักของสารอินทรีย์ของกระดูก) ชั้นหนังแท้ และเนื้อฟัน เป็นต้น
คอลลาเจนประเภทที่ 2 (Collagen Type II)
พบในกระดูกอ่อนโปร่งแสงไฮยาลินคาร์ทีเลจ (Hyaline Cartilage) ซึ่งเป็น 1 ใน 3 ชนิด ของกระดูกอ่อน อาทิเช่น กระดูกอ่อนของใบหู กระดูกอ่อนบริเวณจมูก หลอดลม และกระดูกอ่อนซี่โครง และพบในกระดูกอ่อนผิวข้อหรือไขข้อ (Articular Cartilage) ที่อยู่ระหว่างข้อต่อของกระดูก เป็นต้น
คอลลาเจนประเภทที่ 3 (Collagen Type III)
คือโฮโมไตรเมอร์ (Homotrimer) หรือโปรตีนที่ประกอบด้วยสายเปปไทด์ (Monomers) ที่เหมือนกัน 3 สาย เป็นองค์ประกอบในโครงสร้างที่สำคัญในอวัยวะกลวง เช่น ผนังหลอดเลือดของเส้นเลือดใหญ่ มดลูก และลำไส้ใหญ่ เป็นต้น และพบร่วมกับเนื้อเยื่อที่มีคอลลาเจนประเภท 1
คอลลาเจนประเภทที่ 4 (Collagen Type IV)
พบในชั้นเยื่อบุผิว (Epithelium-Secreted Layer) และชั้นเนื้อประสานที่รองรับเนื้อผิว (Basement Membrane) พบมากที่เนื้อเยื่อเกี่ยวพัน (Connective Tissue) ที่หุ้มบริเวณกล้ามเนื้อและไขมัน และคอลลาเจนประเภทนี้ยังมีส่วนช่วยในการทำงานของระบบประสาทและเส้นเลือดด้วย
คอลลาเจนประเภทที่ 5 (Collagen Type V)
เป็นรูปแบบหนึ่งของคอลลาเจนไฟบริลลาร์ (Fibrillar) พบในเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน ซึ่งมีอยู่ทั่วไปในร่างกาย ทำหน้าที่ยึดเหนี่ยวหรือพยุงอวัยวะให้คงรูปอยู่ได้ พบได้ภายในรอยต่อชั้นหนังแท้กับผิวหนังชั้นนอก เส้นผม เนื้อเยื่อรก เป็นต้น และพบร่วมกับเนื้อเยื่อที่มีคอลลาเจนประเภท 1
คอลลาเจนจำเป็นต่อผิวมากแค่ไหน?
คอลลาเจนถือเป็นโปรตีนที่สำคัญมากต่อผิว เนื่องจากผิวต้องใช้คอลลาเจนในการยึดเหนี่ยวหรือพยุงผิวให้คงรูปอยู่ได้ ทำให้ผิวของเราตึงกระชับและดูอ่อนเยาว์ ในกรณีที่เราเกิดบาดแผลบริเวณผิวหนัง คอลลาเจนถือว่ามีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในการช่วยให้แผลสมานเร็วขึ้น และข้อสำคัญอีกประการหนึ่งคือ ปริมาณของคอลลาเจนในร่างกายยังเป็นตัวชี้วัดในเรื่องของสุขภาพเราได้อีกด้วย
คุณประโยชน์ของคอลลาเจนที่มีต่อผิว มีอะไรบ้าง?
จากที่ได้กล่าวไว้ข้างต้นว่าบทความนี้เราจะมารู้จักกับคุณประโยชน์ของคอลลาเจน ว่าสามารถช่วยเรื่องผิวพรรณของเราในเรื่องใดบ้าง เรามาดูกันเลย
ช่วยเพิ่มความชุ่มชื่นและความกระจ่างใสให้แก่ผิว
ช่วยสร้างความแข็งแรงให้กับผิว ทำให้ผิวนุ่ม กระชับเต่งตึง และยืดหยุ่น
ช่วยในกระบวนการผลัดเซลล์ผิวเก่าที่ตายแล้ว เพื่อผลัดเซลล์ผิวใหม่
ช่วยในกระบวนการเจริญเติบโตของเซลล์ในการซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของผิวหนัง
ช่วยให้หลอดเลือดแข็งแรงสามารถลำเลียงออกซิเจนและของเสียออกจากผิวหนังได้ดี
ช่วยทำให้อวัยวะภายในร่างกายแข็งแรงสามารถทำงานได้ปกติส่งผลให้ผิวพรรณมีสุขภาพดี
คอลลาเจนในร่างกายเสื่อมสลายได้อย่างไร?
คอลลาเจนในร่างกายคนเรานั้นสามารถที่จะเสื่อมสลายได้ ซึ่งมีหลายสาเหตุ เรามาดูกันว่ามีสาเหตุอะไรบ้าง ที่จะทำให้เราสูญเสียคอลลาเจนในผิวของเราได้มาดูกัน
อายุที่เพิ่มมากขึ้น
อย่างที่เราทราบร่างกายของเราสามารถผลิตคอลลาเจนได้เอง แต่เมื่ออายุมากขึ้น ร่างกายจะผลิตคอลลาเจนได้น้อยลงและเส้นใยคอลลาเจนก็จะสูยเสียความแข็งแรง โดยจะเกิดขึ้นเมื่อเราอายุ 25 ปีขึ้นไป โดยสัญญาณที่พบคือ ผิวหนังเริ่มหย่อนคล้อย
รังสียูวี
สำหรับคนที่ต้องพบเจอกับแสงแดดหรือทำกิจกรรมกลางแจ้ง มักต้องพบเจอกับรังสียูวีจากแสงอาทิตย์ที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ โดยคุณสมบัติรังสียูวีที่สามารถทะลุทะลวงไปถึงชั้นผิวคอลลาเจน จะเข้าไปทำลายคอลลาเจนทำให้ผิวหมองคล้ำและเสื่อมสภาพลงอย่างรวดเร็ว
ความเครียด
เมื่อเราเกิดความเครียด ร่างกายจะผลิตสารตัวหนึ่งที่เรียกว่า ฮอร์โมนคอร์ติซอล (Cortisol) ที่ผลิตจากต่อมหมวกไต โดยฮอร์โมนดังกล่าวจะเข้าไปทำลายคอลลาเจน และลดการผลิตคอลลาเจนตามธรรมชาติ ทำให้ผิวได้รับคอลลาเจนน้อยลง ส่งผลให้ผิวทรุดโทรมและเกิดริ้วรอย
อาหารรสหวาน
การรับประทานอาหารรสหวานที่มีประมาณน้ำตาลหรือซูโครส (sucrose) สูง จะส่งผลให้ระดับซูโครสในเลือดสูง ด้วยโมเลกุลของซูโครสจะเข้าไปจับกับโมเลกุลของคอลลาเจน เรียกว่า ปฏิกิริยาไกลเคชั่น (Glycation) ทำให้เกลียวคอลลาเจนผิดรูป ส่งผลทำให้ผิวเสื่อมสภาพก่อนวัยอันควร ผิวหมองคล้ำ
บุหรี่
สำหรับผู้ที่สูบบุหรี่เป็นประจำจะดีรับสารที่ชื่อว่า นิโคตินและคาร์บอนมอนอกไซด์ ซึ่งสาร 2 ตัวที่ว่านี่จะเข้าไปทำลายเกลียวคอลลาเจน และอิลาสติน ส่งผลให้ผิวของเราแตกลาย เสื่อมสภาพก่อนวัยอันควร และที่สำคัญผู้ที่สูบบุหรี่เป็นประจำจะมีผิวคล้ำมากกว่าสีผิวปกติของเข้า
วิธีการเพิ่มคอลลาเจนให้แก่ผิวมีอะไรบ้าง?
การเพิ่มคอลลาเจนให้แก่ผิวถือเป็นวิธีการปกป้องผิวในรูปแบบหนึ่ง การเพิ่มคอลลาเจนจึงช่วยทำให้ผิวสุขภาพดี สามารถรักษาและคงสภาพผิวที่ดีให้อยู่กับเราไปได้ยาวนานขึ้น โดยมี 2 วิธีการดังต่อไปนี้
รับประทานอาหารที่มีประโยชน์
การเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ถือเป็นวิธีการหนึ่งซึ่งมีส่วนช่วยในกระบวนการสร้างคอลลาเจนตามธรรมชาติของร่างกาย สามารถทำได้ง่ายๆ จากการปรับเปลี่ยนรูปแบบการรับประทานอาหารของเรา และเหมาะสำหรับผู้ที่มีโรคประจำตัวที่ไม่สามารถทานคอลลาเจนสำเร็จรูปได้ โดยอาหารประเภทใด จะให้สารอาหารอะไรบ้าง ที่มีส่วนในกระบวนการสร้างคอลลาเจนมาดูกันเลย
1.1 โปรลีน ได้แก่ ปลา กุ้ง ไข่ อกไก่ กรีกโยเกิร์ต ถั่วต่างๆ เต้าหู้ ตับ
1.2 ไกลซีน ได้แก่ ผักโขม คะน้า กะหล่ำดอก ฟักทอง นม สัตว์ปีก ไข่ ปลา
1.3 สังกะสี ได้แก่ ข้าวกล้อง เมล็ดฟักทอง งา มะเขือเทศ ไก่ หมู ปู หอยนางรม
1.4 ทองแดง ได้แก่ แอลมอนด์ วอลนัต ตับวัว เห็ด ช็อกโกแลต หอยนางรม
1.5 วิตามีซี ได้แก่ ผรั่ง กีวี ส้ม พุทรา ส้มโอ มะขามป้อม สตอเบอร์รี่
รับประทานคอลลาเจนสำเร็จรูป
การรับประทานคอลลาเจนสำเร็จรูปเป็นอีกวิธีหนึ่ง สำหรับผู้ที่ไม่มีเวลาในการเตรียมอาหารหรือหาซื้ออาหารที่มีส่วนช่วยในกระบวนการสร้างคอลลาเจนตามธรรมชาติได้ โดยการซื้อคอลลาเจนสำเร็จรูปตามร้านจำหน่ายยา หรือร้านจำหน่ายผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร โดยมีวิธีทานคอลลาเจนให้ได้ผลดีดังต่อไปนี้
2.1 รับประทานช่วงตื่นนอน
การรับประทานคอลลาเจนช่วงตื่นนอนและท้องยังว่าง สามารถช่วยในเรื่องระบบทางเดินอาหารและระบบย่อยอาหาร
2.2 รับประทานก่อนมื้อเที่ยง
การรับประทานคอลลาเจนก่อนมื้อเที่ยง สามารถช่วยในเรื่องการควบคุมปริมาณน้ำตาลในกระแสเลือด สาเหตุของการทำลายคอลลาเจนจากน้ำตาล
2.3 รับประทานก่อนนอน
การรับประทานคอลลาเจนก่อนนอน สามารถช่วยในเรื่องการซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ
2.4 รับประทานก่อนออกกำลังกาย
การรับประทานคอลลาเจนก่อนออกกำลังกาย สามารถช่วยในเรื่องลดการปวดข้อ ข้อต่อเส้นเอ็น ต่างๆในร่างกาย
ข้อแนะนำ สำหรับผู้มีโรคประจำตัวควรปรึกษาแพทย์ก่อนซื้อมารับประทาน
รับประทานคอลลาเจนอย่างไรให้ได้ประโยชน์?
หากคุณกำลังมองหาคอลลาเจนสำเร็จรูปเพื่อการดูแลสุขภาพของคุณ คุณจะต้องทราบข้อมูลเหล่านี้ก่อน เนื่องจากคอลลาเจนที่จำหน่ายในท้องตลาดมีหลายราคา ซึ่งแต่ละยี่ห้อและราคามีความแตกต่างกันในเรื่องของกระบวนการผลิตและประสิทธิภาพในการดูดซึม วันนี้เราจึงขอนำเสนอคอลลาเจนแต่ละชนิดเพื่อให้ทุกคนได้ใช้ประกอบการตัดสินใจเลือกซื้อกัน
คอลลาเจนเปปไทด์ (Collagen Peptide)
มีโมเลกุลขนาด 300,000 ดาลตัน มีความสามารถในการดูดซึมในระดับต่ำ
คอลลาเจนไตรเปปไทด์ (Collagen Tripeptide)
มีโมเลกุลขนาด 500-1000 ดาลตัน มีความสามารถในการดูดซึมได้ในระดับปานกลาง
คอลลาเจนไดเปปไทด์ (Collagen Dipeptide)
มีโมเลกุลขนาด 200 ดาลตัล มีความสามารถในการดูดซึมรวดเร็วกว่าคอลลาเจนทั้ง 2 ชนิดแรก
ไฮโดรไลซ์ คอลลาเจน (Hydrolyzed Collagen)
มีขนาดโมเลกุลเล็กที่สุด มีความสามารถในการดูดซึมได้ดีกว่าคอลลาเจนทั่วไป 3-4 เท่า
คอลลาเจนทั้ง 4 ชนิดนี้ใช้กรรมวิธีโดยผ่านกระบวนการย่อยโดยเอนไซม์ แต่ยังคงเหลือคุณสมบัติของความเป็นคอลลาเจน หากถูกย่อยให้เล็กมากเท่าใดร่างกายของเราก็จะสามารถดูดซึมได้มากนั้น และราคายังสูงอีกด้วย
สุดท้ายนี้คอลลาเจนก็ยังคงเป็นโปรตีนที่มีความจำและสำคัญมากต่อผิวหนังและอวัยวะในร่างกายเป็นอย่าง ไม่ใช่เพียงเพราะความสวยความงามเท่านั้น แต่คอลลาเจนเองยังเป็นสิ่งที่บ่งชี้ว่าถึงสุขภาพสะท้อนผ่านทางผิวของคุณอีกด้วย การรักษาคอลลาเจนให้อยู่กับยาวนานขึ้นจึงเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุด
โพสตอบ
* ต้องล็อกอินก่อนครับ ถึงสามารถเโพสตอบได้